Gün 2 : Kırılganlık

Kırılganlık 

Alışkanlıklar neden ölür? 

Alışkanlıklar narin ipliklerle dokunur hayatımıza. Alışkanlıklar ve disiplin, çoğu zaman sağlam bir yapı gibi görülür; sanki bir kez inşa edildiğinde hiç yıkılmayacak, sarsılmayacak bir bina gibi… Oysa gerçekte alışkanlıklar ve disiplin, kırılgan bir cam gibidir. Küçük bir ihmal, bir anlık boşvermişlik, içsel bir çatlak yaratabilir ve bu çatlak giderek büyüyerek alışkanlığın tamamen parçalanmasına neden olabilir. Belki hastalanırsın, belki iş yoğunluğu, belki de sıradan bir unutkanlık. İlk kez zinciri kırdığında içinizi hafif bir hayal kırıklığı kaplar: “Bugün yapamadım.” Bu tek günlük aksaklık, bazen alışkanlığın sonu olabilir. Çünkü alışkanlıklar süreklilikten gücünü alır ve bir kez bozuldu mu, sanki o büyü dağılır. Beynimiz alışkanlıkları sürdürebilmek için otomatik bir sistem kurar, ancak bazen bu sistemin iç dinamikleri zayıflar ve alışkanlıklarımız dağılmaya başlar. 

Günümüz Dünyasında her şey çok çabuk tüketiliyor dünya o kadar hızlı ilerliyorki hepimiz farkında olmadan sakinleşemiyoruz sürekli bir azgın nehir gibi ama sosyal medya vb. Şeyler aslında en büyük sebebi teknoloji bizi yılın belirli zamanlarında o durulan nehir olmamıza izin vermiyor.Şimde size alışkanlıklar hakkında bir ton bilgi vb. Şey verip sizi burada sıkmak istemiyorum onun için atomik alışkanlıklar james clear ve charles duhigg in alışkanlıkların gücü kitabını okumunazı tavsiye ediyorum kısa öz olarak alışkanlıklar hakkında Charles bize neden böyle davranıyoruz? sorusunu merak edenlere hitap ediyor james ise Nasıl değişirim?sorusunu merak edenlere hitap ediyor bana soracak olursanız ben ikisini birden okumanızı tavsiye ederim sebebi ise aslında psikoloji felsefe insan davranışları vb bir çok alanda insan ilk önce nedeni arar sonra nasılı uygular ilk önce nedeni ara sonra nasılı uygula. 

Ben yine de size kısa bir özet geçeceğim kitabı okuduktan sonra buraya bakarsanız daha iyi kavrayacağınızı düşündüğüm için burda 2 iyi bir kötü alışkanlık üzerinden değerlendireceğim.James clear günümüz yaşantısına daha uygun bir izlenim olduğu için onun mantığı üzerinden örnekleyeceğim: 

1. Spor Yapmak (İyi Alışkanlık)

• Belirgin (Görünür Kıl): 
  Spor kıyafetlerini yatağın yanına koy. Sabah uyandığında ilk göreceğin şey bu olsun. 

• Cazip (Çekici Hale Getir): 
  Egzersizi bir ödülle birleştir: Spor sonrası en sevdiğin smoothie’yi iç. 

• Kolay (Basitleştir): 
  Başlangıçta sadece 5 dakika hareket et. “İki dakika kuralı” ile başla. 

• Tatmin Edici (Ödüllendir): 
  Her antrenmanı takvimde işaretle ve görsel bir ilerleme tablosu oluştur. 

Atomik Döngü: 

1. İşaret: Yatak yanındaki spor kıyafetleri. 

1. İstek: ”Hareket etmek enerjimi artırır.” 

1. Tepki: 5 dakika esneme hareketleri. 

1. Ödül: Smoothie ve takvimde bir gülümseme emojisi. 

Kimlik Dönüşümü: 
“Ben spor yapan biriyim.” 
Her küçük adımda bu kimliği besle. 

2. Kitap Okumak (İyi Alışkanlık)

James Clear Stratejisi: 

• Belirgin (Görünür Kıl): 
  Kitapları oturma odasında, koltuğun yanına yerleştir. 

• Cazip (Çekici Hale Getir): 
  Okuma zamanını sıcak bir içecek veya rahat bir battaniyeyle birleştir. 

• Kolay (Basitleştir): 
  Günde sadece 1 sayfa oku. “Bir sayfa bile yeter.” 

• Tatmin Edici (Ödüllendir): 
  Okuduğun her kitap için bir liste tut ve sosyal medyada paylaş. 

Atomik Döngü: 

1. İşaret: Koltuğun yanındaki kitap ve sıcak çay. 

1. İstek: ”Bir sayfa bile olsa zihnimi besler.” 

1. Tepki: 1 sayfa okumak. 

1. Ödül: Kitap listesine yeni bir tik eklemek. 

Kimlik Dönüşümü: 
“Ben öğrenmeyi seven biriyim.” 

3. Sigara İçmek (Kötü Alışkanlık)

James Clear Stratejisi: 

• Belirsiz (Gizle): 
  Sigara paketini çöpe at, çakmak taşıma. 

• Cazibesiz (İtici Hale Getir): 
  Sigara içmeyi sıkıcılaştır: Her içişte 10 TL bir kavanoza at. 

• Zor (Engelle): 
  Sigara içmek için evden çıkman gereken bir kural koy. 

• Tatminsiz (Cezalandır): 
  Sigara içtiğin her seferde sevdiğin bir aktiviteden vazgeç (örneğin Netflix izlememek). 

Atomik Döngü: 

1. İşaret: Stres anı (eskiden sigarayı tetiklerdi). 

1. İstek: ”Alternatif bir rahatlama yolu bulmalıyım.” 

1. Tepki: 10 derin nefes al veya sakız çiğne. 

1. Ödül: Stresin azalması ve kumbarada biriken para. 

Kimlik Dönüşümü: 
“Ben sağlıklı seçimler yapan biriyim.” 

Anahtar Çıkarımlar: 

• İyi alışkanlıklar: Onları görünür, cazip, kolay ve ödüllendirici yap. 

• Kötü alışkanlıklar: Onları görünmez, itici, zor ve tatminsiz hale getir. 

• Kimlik Odaklı: Her küçük eylemde, ”Ben böyle bir insanım” inancını güçlendir. 

Kitabı okusanızda okumasanızda farketmez bu tabloya ucundan kıyısından uğraşsanız bile bir şeyleri değiştireceğinize inanıyorum.(Bu tablo hayatınızı değiştircek demiyorum…!Sakın böyle duyulmasın) 

Ayrıca sizin için aşağıya Bir kaç görselde bırakırım şematize etmek adına. 

Duygusal Bağlantı: Psikolojiyi Atlamayın 

Bir alışkanlığı sürdürmek için duygusal bir “neden” şart: 

• Harvard’lı psikolog Susan David’in araştırması: ”Değerlerinizle uyumlu hedefler, 3 kat daha kalıcı oluyor.” 

• Benim nedenim: Yazmak, bana ”İnsan olduğumu hatırlatan” bir ayna. 

 Yarın ki durak: 

Aşk ve disiplin arasındaki çarpıcı benzerlikler… Çünkü tutku da bir tür kendini kandırma sanatı.Not:Bugünden yarını tasarlamadım sadece bu satırları yazarken aklıma çok güzel bir metafor geldiği için yarın bunu yazmak istiyorum.Yarın kaldığımız yerden görüşme dileğiyle İyi geceler saat şuan 23.10